We hebben allemaal wel iets wat we niet leuk vinden aan ons uiterlijk: een stompe neus, een donkere huid of te kleine ogen. Meestal zijn deze klachten alleen laat omdat we ons realiseren dat het slechts een deel is van onze onvolmaaktheid als mens. Maar het is een ander verhaal voor sommige mensen die ontevreden zijn en dus geobsedeerd zijn door de 'handicap' van hun lichaam. Het is belangrijk voor hen om wanhopig te proberen een ideale lichaamsvorm te hebben om geaccepteerd te worden door de samenleving. Als u zo bent, kan dit een teken zijn dat u symptomen heeft van een lichamelijke dysmorfe stoornis.
Wat is Body Dysmorphic Disorder (BDD)?
Body dysmorphic disorder (BDD) is een type van psychische aandoening geassocieerd met een sterke obsessie met een negatief lichaamsbeeld. BDD wordt gekenmerkt door onophoudelijk denken en piekeren over fysieke 'handicap' en het uiterlijk van het lichaam, of overdreven aandacht schenken aan bepaalde lichamelijke tekortkomingen.
In werkelijkheid kunnen de waargenomen/verbeelde "gebreken" slechts kleine onvolkomenheden zijn, zoals scheve ogen of kleine gestalte, of zelfs helemaal geen - zich dik/lelijk voelen, ook al zijn ze dat niet. Voor anderen die het zagen was het geen probleem. Maar voor hen wordt de "handicap" als zo groot en verontrustend beschouwd dat het ernstige emotionele stress veroorzaakt en het zelfvertrouwen verlaagt tot een laag zelfbeeld.
Mensen met BDD kunnen verschillende soorten obsessief-compulsief gedrag vertonen (repeterende handelingen zonder het te beseffen) om hun gebreken te verbergen of te verhullen, hoewel dit gedrag meestal slechts een tijdelijke oplossing biedt, bijvoorbeeld: camouflage make-up, kledingmaat, kapsel, constant in de spiegel kijken of het helemaal vermijden, aan de huid krabben, enzovoort. Sommige mensen met BDD denken misschien aan plastische chirurgie om hun uiterlijk te verbeteren.
Het moet worden onderscheiden van hoe normale mensen voor hun lichaam zorgen. Routinematige lichaamsverzorging is een natuurlijke zaak en eigenlijk heilzaam. Maar deze obsessie maakt het moeilijk voor mensen met BDD om zich op iets anders te concentreren dan hun onvolkomenheden. Iemand met BDD zal zich erg schamen, gestrest en angstig zijn als hij veel mensen ontmoet. Zelfs mensen met ernstige BDD kunnen alle middelen gebruiken om hun huis niet te verlaten omdat ze bang zijn dat anderen hun uiterlijk slecht zullen beoordelen.
BDD komt het vaakst voor bij adolescenten en volwassenen, en uit onderzoek blijkt dat het bijna evenveel voorkomt bij mannen en vrouwen. Gewoonlijk beginnen BDD-symptomen te verschijnen in de adolescentie of vroege volwassenheid.
Wat is de gebruikelijke obsessie van de BDD?
Mensen met een lichamelijke dysmorfe stoornis zijn meestal erg, erg geobsedeerd door hun fysieke tekortkomingen, die niet in overeenstemming zijn met hun eigen verwachtingen, die volgens hen ook niet in overeenstemming zijn met de "standaard" van het ideale lichaam in de samenleving. Bijvoorbeeld:
- Huid: zoals huidrimpels, littekens, acne en donkere vlekken. BDD-mensen zijn geobsedeerd door het hebben van een mooie en onberispelijke huid. Een klein sneetje of puistje dat het uiterlijk van de huid bederft, kan mensen met BDD in paniek brengen.
- Haar, inclusief hoofdhaar of lichaamshaar. Ze willen misschien mooi en gezond haar op hun hoofd en geen haar op bepaalde lichaamsdelen, zoals de oksels en de schaamstreek.
- Gelaatstrekken: zoals het willen hebben van een scherpe neus, lange kin, dunne wangen, dikkere lippen en andere.
- Gewicht: mensen met BDD zijn meestal geobsedeerd door een ideaal lichaamsgewicht of sterke spieren.
- Andere lichaamsdelen: zoals borsten en billen die er voller uit willen zien, penis die groter wil worden, en andere.
Wat veroorzaakt BDD?
De exacte oorzaak van BDD is niet bekend. Maar bepaalde biologische en omgevingsfactoren kunnen bijdragen aan de ontwikkeling ervan, waaronder genetische aanleg, neurobiologische factoren zoals een verminderde serotoninefunctie in de hersenen, persoonlijkheidskenmerken, invloeden van sociale media en familie aan vrienden, evenals cultuur en levenservaringen.
Traumatische ervaringen of emotionele conflicten tijdens de kindertijd en een laag zelfbeeld kunnen ook het risico op het ontwikkelen van BDD vergroten. Daarom is het belangrijk om al op jonge leeftijd een niveau van zelfvertrouwen bij te brengen.
Wat zijn de symptomen van BDD?
BDD kan het dagelijks leven beïnvloeden, inclusief werk, sociaal leven en relaties. Dit komt omdat mensen met BDD een vertekend beeld van zichzelf hebben en hun aandacht alleen richten op hun eigen tekortkomingen, waardoor ze minder aandacht kunnen besteden aan hun omgeving.
Daarom is het belangrijk om de symptomen van BDD te kennen, zodat de ontwikkeling ervan vroegtijdig kan worden gestopt. Enkele van de vroege tekenen dat iemand BDD kan hebben, zijn:
- Vergelijkt zijn uiterlijk graag met anderen.
- Gedraagt zich graag repetitief en tijdrovend, zoals in de spiegel kijken of huidvlekken proberen te verbergen of te verdoezelen.
- Vraag altijd aan de mensen om hem heen of de gebreken in zijn uiterlijk zichtbaar zijn of niet.
- Het herhaaldelijk opmerken of aanraken van een waargenomen defect.
- Zich angstig voelen of niet in de buurt van mensen willen zijn.
- Overmatige voeding en/of lichaamsbeweging.
- Raadpleeg herhaaldelijk een medisch specialist, zoals een plastisch chirurg of dermatoloog, om haar uiterlijk te verbeteren.
Ontevredenheid over de lichaamsvorm kan ertoe leiden dat mensen met BDD extreme diëten volgen, wat kan leiden tot anorexia, boulimia of andere eetstoornissen. Sommige mensen met BDD kunnen zelfmoord overwegen of een zelfmoordpoging ondernemen omdat ze het gevoel hebben dat ze niet de ideale lichaamsvorm hebben vanwege hun "gehandicapte lichaam".
Hoe om te gaan met een lichamelijke dysmorfe stoornis?
Body dysmorphic disorder wordt vaak niet gerealiseerd door de eigenaar van het lichaam, dus praten ze niet over de symptomen. Maar het is belangrijk om een arts te raadplegen zodra u de eerste symptomen opmerkt.
Uw arts kan u op basis van uw medische voorgeschiedenis en lichamelijk onderzoek een diagnose stellen of u doorverwijzen naar een specialist (psychiater, psycholoog) voor een betere beoordeling. Cognitieve gedragstherapie samen met medicatie is behoorlijk effectief en wordt meestal gebruikt als een behandelplan voor BDD.
